Czy wolny rynek musi być niesprawiedliwy? Czy wymiana opinii musi prowadzić do głębokiej polaryzacji? Nowa nauka o układach złożonych podważa wiele społecznych mitów.
Karol Jałochowski (Polityka )
Wydaje się, że nie ma nic bardziej naturalnego i sprawiedliwego od dobrowolnego spotkania dwóch osób, podczas którego dochodzi do wymiany dóbr. Uważa się, że stabilność ekonomii zależy od równowagi między podażą a popytem, potrzebami uczestników rynku, który zwykło się nazywać wolnym. Okazuje się jednak, że trzeba zakwestionować i pojęcie równowagi, i wolności.
Ewa. Wąż. Jabłko. Zestaw, z którego każdy złoży mit o grzechu pierworodnym. Spójrzmy jednak na tę historię inaczej. Zrywając jabłko, pierwsza kobieta dokonała pierwszej w dziejach ludzkości transakcji handlowej: nabyła owoc. Ale nie o owoc tu chodzi, on jest tylko symbolem wiedzy. Ewa musi za nią zapłacić: utratą rozmaitych przywilejów związanych z życiem w rajskim ogrodzie (nieśmiertelności itd.). Sprzedawcą jest wąż. W jaki sposób zgromadził towar, który oferuje? Nie wiadomo. Można przypuszczać, że jak większość oligarchów dysponował dużym kapitałem początkowym. Rajska równowaga została zaburzona. Symetria między człowiekiem a gadem złamana. Cena znacznie przekroczyła koszty poniesione przez węża. To w jego kierunku nastąpił transfer majątku, co zaważyło na dalszych losach Ewy. Wkrótce miała zasilić grupę, którą dziś zwiemy 99 procentami. Miażdżącą większość, która ma i może bardzo niewiele.
Bogactwa skapywanie Bruce M. Boghosian, matematyk z Tufts University, wyjaśnia, jak mogło dojść do katastrofalnej asymetrii w podziale majątku, do pojawienia się 1 proc. najbogatszych. Używa w tym celu tzw. modelowania agentowego, niemal żywcemprzeniesionego z fizyki statystycznej, od lat 70. stosowanego do komputerowego symulowania zjawisk społecznych i ekonomicznych. A konkretniej: rozwija tzw. model sprzedaży garażowej, którego autorem jest Anirban Chakraborti, fizyk z Jawaharlal Nehru University.
W tego typu transakcjach towar wędruje od sprzedawcy do kupującego, a pieniądze odwrotnie. Jeśli wartość towaru odpowiada dokładnie jego cenie, nie dochodzi do przepływu majątku. Ale czasem pojawia się mały błąd – kupujący przepłaca albo sprzedający przesadnie obniża cenę. Wtedy można mówić o przepływie majątku.
Nie ma problemu, kiedy zdarza się to raz czy dwa. Chakraborti odkrył jednak na początku wieku, że kiedy w grze rynkowej uczestniczą masy jednostek, a liczbę transakcji liczy się w bilionach, tego typu niewielkie błędy z czasem się akumulują i prowadzą w nieunikniony sposób do spektakularnych nierówności zgromadzonego majątku. Nawet jeśli wynik pojedynczej transakcji dyktowany jest przypadkiem, nawet jeśli wybór pokrzywdzonej strony odbywa się za sprawą rzutu monety, to z czasem niemal cały majątek trafia do rąk jednego tylko uczestnika gry. Tak się rodzi oligarchia.
Wolny rynek jest jak kasyno, zauważa Boghosian. Im dłużej w nim przebywasz, tym bardziej prawdopodobna staje się przegrana. Z tym że jest to kasyno, z którego nie sposób wyjść. A ponieważ przebywa w nim ponad 7 mld graczy, przepływy majątku, które niegdyś przypominały strumyki, dziś są jak rwące rzeki. Nie ma znaczenia, jakim majątkiem początkowym dysponują uczestnicy. I że każda pojedyncza transakcja jest uczciwa. Końcem każdej symulacji jest zwycięstwo „jednego procenta” i przegrana pozostałych. Ich majątek spada prawie do zera. I to tym szybciej, im są są ubożsi. Raz złamana symetria nigdy nie zostaje przywrócona.
Łamanie symetrii (rozumianej jako stan równowagi) to fenomen znany z fizyki. Tłumaczy zaskakująco wiele zjawisk – mechanizm Higgsa, nadprzewodnictwo, zachowanie ciekłych kryształów. Prawa ich dotyczące niewiele mają wspólnego z prawami, które nazywa się fundamentalnymi. Opis jednej cząstki czy atomu nie przekłada się na opis zachowania większej ich liczby. To, co złożone, wymaga nowego języka.
W 1972 r. Philip W. Anderson, fizyk siedem lat później nagrodzony Noblem, opublikował w magazynie „Science” rzecz, która weszła do kanonu naukowej eseistyki. Nosiła tytuł „More is different”, czyli „Więcej znaczy inaczej”. Wyjaśniał, że biologii nie da się sprowadzić do chemii, a chemii do fizyki. Przypominał słowa Karola Marksa, który słusznie przeczuwał, że w pewnym momencie różnice ilościowe przechodzą w jakościowe. W ekonomii jest podobnie. Model sprzedaży garażowej każe przypuszczać, że indywidualne potrzeby i profile psychologiczne nie muszą mieć wpływu na wynik procesu, w którym biorą udział tysiące uczestników rynku.
Ale to wiadomo już od lat. Boghosian wprowadził więc do swojego modelu element redystrybucji majątku – coś na podobieństwo podatku liniowego dla bogatych i dotacji dla ubogich. Był on proporcjonalny do „odległości”, jaka dzieliła uczestnika od średniej dochodów całej populacji. To niewielkie dostrojenie modelu zbliżyło go do realnego świata – z dokładnością 2 proc. pasował do danych o dystrybucji majątku w latach 1989–2016 (USA i Europa).
Powszechnie wiadomo, że bycie ubogim jest bardzo kosztowne. Model uzupełniony więc został o dwa kolejne elementy: „nagrodę” dla bogatych i „karę” dla biednych. Chodzi o przywileje takie, jak korzystne oprocentowanie kredytów i porady finansowe, którym cieszą się zamożni, oraz bandyckie raty kredytów czy brak dostępu do doradców, na które skazani są ubodzy. Ta niewielka poprawka jeszcze bardziej urealniła symulację.
Powszechnie wiadomo, że bycie ubogim jest bardzo kosztowne. Model uzupełniony więc został o dwa kolejne elementy: „nagrodę” dla bogatych i „karę” dla biednych. Chodzi o przywileje takie, jak korzystne oprocentowanie kredytów i porady finansowe, którym cieszą się zamożni, oraz bandyckie raty kredytów czy brak dostępu do doradców, na które skazani są ubodzy. Ta niewielka poprawka jeszcze bardziej urealniła symulację.
Następnie Boghosian ze współpracownikami zaczęli kręcić gałkami, czyli zmieniać wartości parametrów. I dostrzegli przejścia fazowe, czyli gwałtowne zmiany w strukturze układu. Kiedy tylko korzyści związane z przewagą majątkową zaczynały przewyższać koszty redystrybucji, w symulacjach wyłaniała się oligarchia. W tym roku swój model matematyczny Boghosian uzupełnił o kolejną poprawkę: majątek ujemny. To mechanizm, który przesuwa dobra z warstw uboższych do bogatszych, a objawia się pod postacią kredytów hipotecznych czy kredytów studenckich. I był to strzał w dziesiątkę. Model zaczął odtwarzać rozkład bogactwa w społeczeństwach zachodnich z dokładnością do ułamka procenta.
Co z badań Boghosiana wynika? Po pierwsze, że idea zwana teorią skapywania (ang. Trickle-down theory), mówiąca o redystrybuowaniu dóbr osób zamożnych do uboższych warstw za sprawą inwestycji i zwiększania liczby miejsc pracy, znajduje swoje dokładne zaprzeczenie. Bogactwo skapuje, owszem, ale wyłącznie z dołu do góry. Po drugie, jeśli idzie o akumulację majątku, liczą się przede wszystkim szczęście i sprzyjające warunki początkowe, na przykład spadek. Modele agentowe obalają mit o decydującej odpowiedzialności ubogich za ich ubóstwo. Owszem, talent, pracowitość i przedsiębiorczość mają zapewne znaczenie, ale rozkład bogactwa odtwarzany jest przez matematyków z zaskakującą dokładnością przy całkowitym zignorowaniu tych walorów. Po trzecie, przed osunięciem się systemu w totalną niestabilność chroni tylko redystrybucja bogactwa. Ale nie redystrybucja rozumiana jako podatek na rzecz aparatu państwa, tylko jako rekompensata kierowana przez bogatszych bezpośrednio dla biedniejszych. Rekompensata rozumiana nie jako jałmużna, ale pomoc wynikająca z inherentnej niesprawiedliwości tkwiącej w matematycznych prawach wolnego rynku.
Wątpiących odstraszanie Mit o wieży Babel też wymaga reinterpretacji. Nie do końca istotne jest, dlaczego ludzie postanowili „zbudować sobie miasto i wieżę, której wierzchołek będzie sięgał nieba”. Ważne jest, że postanowili zrobić coś wspólnie. Wtedy to siła wyższa zstąpiła z nieba i pomieszała ich język, „aby jeden nie rozumiał drugiego”.
Dziś wiadomo, że wystarczą zaledwie dwa języki, by doszło do uniemożliwiającej porozumienie polaryzacji opinii i światopoglądów. Boska ingerencja też nie jest konieczna. Trzeba tylko puścić w ruch prawa procesów złożonych.
Mechanizmy kształtowania opinii modeluje się – podobnie jak te rynkowe – w sposób inspirowany fizyką. Symuluje się miliony interakcji „atomów” czy „cząsteczek” społeczeństwa, podczas których mogą one na siebie wzajemnie wpływać. Idąc tą ścieżką, trzech niemieckich naukowców trafiło parę miesięcy temu na trop mechanizmu, który głosowaniom każe kończyć się impasem, podzieleniem wyborców na dwie równe liczebnie, wrogie grupy. W 2014 r. wynikiem bliskim 50/50 zakończyło się szwajcarskie referendum w sprawie ograniczenia imigracji. Dwa lata później – referendum o wyjściu Wielkiej Brytanii z UE i wybory prezydenckie w USA.
Fritz Weyhausen-Brinkmann, Sebastian M. Krause i Stefan Bornholdt (pierwszy z Universität Hamburg, dwaj pozostali z Universität Bremen) swoim wirtualnym „wyborcom” dają do wyboru trzy opcje: dwie opinie definitywne oraz stan pomiędzy. Później uruchamiają zegar i doprowadzają do interakcji, podczas której wyborcy niezdecydowani mogą zostać przekonani do poglądów innych wyborców albo do nich zniechęceni. Naukowcy odkryli, że większość opinii ma szansę pojawić się tylko wtedy, gdy wątpiący są generalnie bardziej podatni na zachęty niż „zniechęty”. Jeśli jednak choćby niewielki ich ułamek łatwiej daje się odstraszać, niż przekonywać, to z czasem musi dojść do sytuacji patowej, czyli powstania dwóch niemal równie licznych grup o przeciwnych poglądach. Wyniki Niemców pokrywają się nie tylko z wynikami, ale i z czasową dynamiką realnych wyborów, choćby tych brexitowych. Niestety w prawdziwym życiu jest tak, że im bardziej horrendalne pomysły, tym większą odrazę budzą one wśród jego przeciwników. Tym szybciej też dochodzi do podziału na wrogie, zasklepione połowy.
Pierwszy wniosek z symulacji jest więc następujący: Gdyby politykom zależało na paraliżu demokratycznego procesu podejmowania decyzji, to powinni rzucać w przestrzeń medialną twierdzenia czyniące gwałt na zdrowym rozsądku. To nie psychologizowanie. To czysta matematyka. Czy politycy uprawiają taką działalność – jak Donald Trump na Twitterze – wiedzeni genialną intuicją czy idąc za sugestiami tajnego zespołu ekspertów od modelowania agentowego? Dobre pytanie.
Szczęśliwie jest też druga refleksja: polaryzacji można uniknąć w stosunkowo prosty sposób. Im poprzedzająca wybory czy referendum debata jest bardziej szczegółowa i zniuansowana, im więcej pola do perswazji, tym mniejsze niebezpieczeństwo totalnego podzielenia. Tylko jak to się konkretnie robi?
Polaryzacja społeczeństw ma charakter bardziej złożony. Bo dlaczego w zestawie z poglądami politycznymi idzie światopogląd, system moralny, stosunek do praw reprodukcyjnych, do mniejszości etnicznych, do sztuki, nauki, przyrody, w zasadzie do wszystkiego? Jak to jest możliwe, pytał psycholog Steven Pinker, że znając czyjeś poglądy na seks, można przewidzieć jego/jej przekonania na temat liczebności armii? Co religia ma wspólnego z opiniami o systemie podatkowym? Nie tylko poziom zamożności bywa – a najczęściej po prostu jest – wynikiem przypadku. Zbijanie się poglądów w klastry też więcej ma wspólnego ze szczęściem niż z ideologią. Na pewno też nie ma nic wspólnego z genami. Dowodzi tego Michael Macy, socjolog z Cornell University.
Prowadził on eksperymenty na prawie 2 tys. uczestników. Połowę stanowili zwolennicy demokratów, połowę – republikanów. Podzielono ich na dziesięć odizolowanych grup (światów) o przypadkowym składzie. I podsunięto ankiety, w których musieli ustosunkować się do obcych im wcześniej problemów. Udzielane przez nich odpowiedzi widoczne były dla innych uczestników badania, ale tylko w obrębie poszczególnych grup. Oczywiście kluczowy wpływ na poglądy innych miały osoby najbardziej aktywne – te, które pierwsze zabierały głos. Ale zdarzyło się też coś przedziwnego: poglądy demokratów w jednych światach diametralnie różniły się od poglądów demokratów w innych. W jednych patrzyli oni w przyszłość ufnie, w innych z obawą. W jednych bali się sztucznej inteligencji, w innych nie. Analogicznie było ze zwolennikami republikanów. Okazało się, że podziały polityczne miały znikome znaczenie dla kształtowania się opinii. One wyrastały nie z fundamentalnych różnic mentalnych między obiema grupami, a z chwilowych konfiguracji emocji, z charyzmy innych uczestników.
Przed rozpoczęciem eksperymentu, we wszystkich badanych światach równoległych panował apartyjny stan równowagi, symetria. Później była ona łamana niewielkim zaburzeniem, czyli sformułowaniem pierwszego poglądu. Ta sprzyjała formułowaniu kolejnej i tak dalej. Proces ten badacze nazwali kaskadą opinii.
Jak każda kaskada, tak i ta raz uruchomiona trudna jest do zatrzymania. A kiedy poglądy grupy się stabilizują, podziały ulegają zapieczętowaniu. Ale można też wnioskować bardziej optymistycznie. Poglądy polityczne i światopogląd nie tworzą związku aż po grób. A jeśli tak, to jest szansa na porozumienie.
Godności odzyskiwanie Wróćmy do raju. Ewa. Wąż. Jabłko. Zrywając owoc, kobieta uruchomiła wielką machinę wymiany dóbr, majątku, wiedzy i opinii. Z czasem w niezliczonych interakcjach rozgrywających się w sieciach społecznych zaczęły uwidaczniać się nierówności, rozwarstwienia, polaryzacje, konflikty kulturowe. Istnienie tych zjawisk zauważono już dawno, ale nikt nie potrafił tej obserwacji ująć w teorię. To się zmienia. I okazuje się, że los ludzi nie jest wyłączną konsekwencją fundamentalnego grzechu, wady wrodzonej gatunku, celowego niedopatrzenia czy zaniechania. Prowadzone ostatnio symulacje i eksperymenty sugerują, że kryzys społeczny jest głównie wynikiem wielkiej systemowej „wady” świata.
Próbując odzyskać indywidualną godność i demokrację, ludzie zderzają się z odwiecznymi, naturalnymi prawidłowościami układów złożonych. Prawidłowości tych nie sposób wywieść z opisu jednostki, z prostych praw psychologii czy reguł znanych z nauk społecznych. Stąd być może pewna niezborność działań.
W swojej najogólniejszej wymowie wyniki ostatnich odkryć są jednoznaczne. I nowotestamentowe. Najskuteczniejszymi narzędziami zmiany jest świadomość wspólnoty niedoli oraz akceptowana redystrybucja bogactwa. Empatia i miłość.

Sytuacja epidemiologiczna w kraju sprawia, że nikt w tej chwili nie jest w stanie przewidzieć, jak będzie wyglądała gospodarka po całkowitym zdjęciu obostrzeń. Rząd z jednej strony znosi ograniczenia dotyczące wstępu do lasów, z drugiej zaś ma monitorować liczbę zachorowań w celu sprawdzenia, jak restrykcje wpływają na gospodarkę.

5 korzyści

Ekonomiści przygotowali w tej chwili kilka scenariuszy dalszego rozwoju sytuacji. Żaden biznes online nie jest w stanie przygotować się na wszystkie. Warto jednak zastanowić się, czy czas pandemii nie stwarza okazji, by zachować lub zwiększyć efektywność prowadzonej przez siebie działalności. Poniżej znajdziesz kilka korzyści, które powinny przekonać, by nie zawieszać działalności, a może nawet poprawić jej efektywność.
​
Tarcza kryzysowa ma dziury
​
Część Czytelników zapyta pewnie w tym momencie: “Ale przecież rząd przygotował pomoc dla przedsiębiorców, dlaczego z niej nie skorzystać?” Oczywiście, korzystać warto – byle z głową.
Doba ma 24 godziny, niezależnie od tego, czy poświęcamy ten czas na procedury, czy na rozwój biznesu. Jeśli dajemy sobie w tej chwili radę, warto skupić się na działaniu, zamiast na biurokracji.
Tym bardziej, że rządowe pożyczki najprawdopodobniej będzie trzeba oddać – kryteria umorzenia zmieniają się praktycznie z dnia na dzień, więc nie ma gwarancji, że za jakiś czas będą one korzystne dla naszej firmy.
Jeśli prowadzimy jednoosobową działalność, warto za to zwrócić uwagę, że nowa iteracja tarczy wprowadziła zwolnienie z ZUS dla prowadzących JDG, niezależnie od dochodów. To może być znaczące ułatwienie, z którego warto skorzystać.
​
Rynek online może się rozwinąć
​
Kiedy minister Emilewicz mówiła, że pandemia może być szansą dla przedsiębiorców, z wielu stron spadła na nią krytyka. Głównie dlatego, że w miarę upływu czasu owo stwierdzenie okazało się dla wielu gałęzi gospodarki ponurym żartem. Nie oznacza to jednak, że dla wszystkich.
Coraz większa liczba osób, pracujących w ramach home office (czy po prostu niewychodząca z domu), sprawiła, że branża usług internetowych może zanotować tendencję wzrostową. Jak znaczną – będziemy mogli sprawdzić, kiedy GUS opublikuje odpowiednie dane.
Warto zachować efektywność działań, by skorzystać z rosnącego popytu. Być może właśnie teraz jest czas na dodatkową reklamę w wyszukiwarkach lub sieciach społecznościowych.
Zwłaszcza, że część usług w tej chwili szuka możliwości wejścia na rynek internetowy. To może być dobry moment, by firma, która oferuje usługi internetowe, podjęła z nimi współpracę dla obopólnych korzyści.

3. Pandemia to dobry czas na dostosowanie się

​
Niektórzy ekonomiści traktują współczesną gospodarkę jako miejsce, w którym dzieje się darwinistycznie pojmowana ewolucja; gdzie najlepiej dostosowani przetrwają, wyciągając wnioski z działań tych, którym się nie udało.
Z tego powodu sytuacja pandemii dla wielu firm może być szansą, by dostosować swoją działalność i poprawić w niej coś, co do tej pory funkcjonowało słabiej. Utrzymanie efektywności i gotowości do działania sprawi, że po zakończeniu ograniczeń wyjdziemy wzmocnieni i lepiej przystosowani do aktualnej sytuacji na rynku.
Być może dostosowanie profilu działalności do wymagań jednego tylko klienta było błędem i warto właśnie teraz otworzyć się na nowe możliwości albo nowe usługi?
Oczywiście wiąże się to z ryzykiem, natomiast w czasach prosperity ludzie są mniej skłonni do podejmowania ryzykownych decyzji. Skoro coś działa, to czemu to naprawiać? Dlatego dla wielu osób trudne sytuacje są bodźcem do zmian, a w efekcie – rozwoju.

4. W czasie kryzysu warto ograniczać straty

​
Nawet jeśli obroty naszego biznesu zwalniają, aktualnie nie jest dobry moment na zwolnienie efektywności. Im efektywniej działamy, tym większa szansa, że w tym lub następnym miesiącu wyjdziemy na zero.
Dlatego warto sprawdzić, czy nasz biznes działa w aktualnej sytuacji z maksymalną efektywnością i czy wykorzystaliśmy wszystkie możliwości zyskania dodatkowego zarobku. Dzięki temu nawet utrata jednego czy dwóch źródeł przychodu oznacza jeszcze automatycznego bankructwa.
Ograniczanie strat – zamiast, na przykład, korzystania z oszczędności – sprawia, że w razie poprawy sytuacji jesteśmy gotowi do powrotu na rynek, nie musimy więc zaczynać od zera.

5. Kryzys kiedyś się skończy

​
Jest to nieuniknione. Nadejdzie moment, kiedy pozostałe gałęzie gospodarki ruszą, a pracownicy, siedzący do tej pory w domach, zyskają nadwyżki finansowe, które będą mogli wydać w naszej firmie.
Jeśli w czasie kryzysu nasz biznes funkcjonował, będziemy mogli stać się jednymi z pierwszych firm, które zajmą niezagospodarowane nisze na rynku. Takie działanie zaś często jest nagradzane dodatkowymi przychodami.

Podsumowanie

Zachowanie efektywności w czasie pandemii nie powinno być kwestią “być albo nie być” dla naszego biznesu. Sytuacja wymaga racjonalnej decyzja, którą podejmujemy po przemyśleniu wszystkich za i przeciw.
Aktualny stan rzeczy nie sprzyja niestety decydowaniu. Ograniczenia narzucane przez rząd zmieniają się z tygodnia na tydzień, a brak spójnej polityki sprawia, że wiele osób podejmuje kroki, których mogą za kilka miesięcy żałować.
Warto zatem zastanowić się, jak możemy zachować efektywność prowadzonej przez nas działalności online w czasach pandemii, zwłaszcza że większość scenariuszy podpowiada, że okaże się to opłacalne.
Autor: Eliasz Nowak

Przychody branży hazardowej online osiągną 1 bilion dolarów do 2021 r. - tak myślą analitycy. Konkurencja w szybko rozwijającej się branży będzie silna: aby przetrwać, właściciele kasyn online muszą nadążać za zirytowanymi usługami rynkowymi. Któremu uda się przyciągnąć więcej klientów w Polsce w 2020 roku? Standardowe techniki pozyskiwania i przechowywania graczy pozostają takie same: renomowana licencja, niezawodny hosting, wiele popularnych automatów (Microgaming, Betsoft, Endorphina, NetEnt), programy lojalnościowe, jackpoty, gry na żywo i darmowe gry kasynowe. Poza tym w branży hazardowej pojawiają się nowe trendy, bez których kasyno online może mieć trudności z zajęciem najwyższych pozycji. Dlaczego jednak Polacy tak bardzo uwielbiają kasyno online? Oto niektóre z głównych trendów i przyczyn. https://www.codziennypoznan.pl/artykul/2019-11-05/przyczyny-ogromnej-popularnosci-kasyn-online-w-polsce

Odwiedzając kasyno online, każdy użytkownik zastanawia się: jak rozpocząć grę? Nie ma tu nic skomplikowanego - wystarczy wykonać określoną sekwencję działań.
​
Przede wszystkim musisz się zarejestrować. Ta procedura nie jest wymagana we wszystkich miejscach, ale jeśli chcesz grać na prawdziwe pieniądze, musisz jeszcze utworzyć konto. To nie zajmuje dużo czasu i wysiłku - wystarczy wpisać standardowe informacje o sobie i dane kontaktowe w formularzu rejestracyjnym.
​
Aby utworzyć konto, musisz również wprowadzić numer karty bankowej lub e-portfela. Wszystkie informacje muszą być prawdziwe, w przeciwnym razie mogą pojawić się problemy, w tym zablokowanie konta na koncie.
​
Kolejnym etapem jest wybór konkretnego slotu. Koniecznie przeczytaj opisy scen, zasady i warunki gier. Nie zaniedbuj również informacji o slotach na różnych zasobach tematycznych i forach. Dopiero po tym rozpocznie się gra.
​
Takie proste wskazówki pomogą ci nie tylko spędzić wolny czas, ale także przy odrobinie szczęścia - dobrze zarobić trochę pieniędzy.
​
http://onlinekasynopolis.pl/zdrapki-za-darmo

To najlepsze kasyno online w Polsce, które może zaoferować graczowi ulepszoną mechanikę i pełne zanurzenie w rozgrywce. Nasze kasyno online z dobrym zwrotem może pochwalić się masą wyjątkowych zalet http://onlinekasynopolis.pl/automaty-za-darmo

Ostatnio miałem problemy finansowe. Musiałem zapewnić rodzinę i płacić za pożyczki. Moja praca polega na zdobyciu pieniędzy, których potrzebuję. A potem natrafiłem na interesującą reklamę w Internecie. To kasyno obiecało łatwe pieniądze. Podjąłem ryzyko i nie przegrałem. Już za kilka godzin zarabiałem więcej niż zarabiałem w ciągu jednego dnia. Jeśli chcesz także iść http://onlinekasynopolis.pl/ruletka-za-darmo

Gdzie jest teraz najlepsze miejsce na zarabianie pieniędzy? Zakłady bukmacherskie, bitcoin, kasyno ...? Próbowałem zarabiać na Bitcoin, ale straciłem wszystko. Teraz wszyscy radzą w tym kasynie online http://onlinekasynopolis.pl/ruletka-za-darmo Mówią, że wysokie prawdopodobieństwo wygranej. Minimalna inwestycja. Co mówisz? A może zakłady sportowe?

Czy lubisz grać w kasynie? Uwielbiam grać. Czy istnieje dobre internetowe kasyno? Powiem, że tak. I chcę ci doradzić jedną z nich. Możesz zarabiać pieniądze każdego dnia bez trudności. Tylko dwie godziny gry dziennie! I zawsze są pieniądze. Odważne do gry http://onlinekasynopolis.pl/ruletka-za-darmo

Lubisz grać w kasyno automaty http://onlinekasynopolis.pl/? Nie wiesz jak można zagrać online? Chcesz od razu wygrać jackpota, który na zawsze zmieni życie? A może najpierw pograć online gry za darmo? Dobrze trafiłeś! Na naszej stronie internetowej dowiesz się wszystkiego na temat rozrywki, której każdego dnia oddają się tysięcy fanów jednorękiego bandyty na całym świecie.

Nowe kasyno internetowe daje szansę, oprócz uzyskania stabilnych zarobków, do wzięcia udziału w dążeniu do dużych wygranych. Nie ma sensu odkładać - zacznij grać na automatach na hrywnie i spróbuj szczęścia! Http: //onlinekasynopolis.pl/automaty-za-darmo

Gdzie jest najlepsze miejsce do zarabiania pieniędzy? Bitcoin czy kasyno? Próbowałem zarabiać na Bitcoin, ale mi się nie udało. Straciłem wszystkie pieniądze. Znajomy radzi spróbować kasyna na tej stronie http://onlinekasynopolis.pl/ruletka-za-darmo Ale obawiam się. Co mówisz? Onu twierdzi, że zarabia tam każdego dnia.

Upewnij się, że nasze kasyno jest najlepsze. Środki są wypłacane na konto gracza lub konto wirtualne w maksymalnie dziesięć minut Możesz grać na ulubionych automatach bez względu na porę dnia, każdego dnia. http://onlinekasynopolis.pl/automaty-za-darmo

Siuksowie, Mohawkowie i jeszcze parę setek indiańskich grup w USA nadal muszą walczyć o zachowanie resztek suwerenności. Ale nie tylko Indianie – także miejscowi „kowboje” występują dziś w dawnych rolach.

• Floryda, Arizona, Nowy Jork, Dakota Północna.

Opowieść tę możemy zacząć w dowolnym miejscu USA. Zawsze będą w niej wyzysk, stereotypy i rasizm, odziedziczone po epoce kolonialnej. I zawsze będą w niej Indianie oraz kowboje. I walka o suwerenność. Zdumiewające, jak często w tej historii pojawi się, wyskakując niczym biały królik z kapelusza, niejaki Donald Trump.
Nie jest to jednak opowieść o nim, lecz o rdzennych Amerykanach.
Najpierw stawiamy skoczka na Oregonie: niech tu się zacznie.

• Zajazd w Malheur National

Po kiego diabła Ammon Bundy napadł w styczniu 2016 r. na kilka rządowych budynków w rezerwacie dla zwierząt Malheur National Wildlife Refuge?
Musimy cofnąć się o kilka lat, gdy dwóch mieszkańców hrabstwa Harney (gdzie leży rezerwat) – niejacy Dwight Lincoln Hammond i Steven Dwight Hammond: ojciec i syn – zostało skazanych na pięć lat więzienia za nielegalne polowanie na ziemiach federalnych.
Rok temu, wykorzystując ich przypadek jako pretekst, Bundy i jego ludzie wkroczyli na teren rządowy, aby – jak to ujęli w popularnym manifeście, powielanym na skrajnie prawicowych portalach w Ameryce – „bronić nadanych ludziom przez Boga praw, zwłaszcza wtedy, gdy nie robi tego rząd i gdy sam [te prawa] pożera”. „Jesteśmy tutaj, ponieważ ludzie są wykorzystywani od zbyt dawna – mówił Bundy – odebrano im ziemie i zasoby, stają się biedakami”.
Rezerwat Malheur National Wildlife Refuge ustanowił w 1908 r. prezydent Theodore Roosevelt.
Zarządzają nim władze federalne. Wcześniej, do 1879 r., znajdował się tu rezerwat dla Indian, zamknięty po kolejnej przegranej przez Indian wojnie z osadnikami.
Dziś potomkowie Indian z rezerwatu w Malheur – niewielki odłam Pajutów, liczący 400 osób – nadal żyją w okolicy, w nowym rezerwacie koło miasteczka Burns. Bardzo się zdziwili, gdy usłyszeli, że uzbrojona grupka białych „kowbojów” (Bundy i jego ludzie epatują przed kamerami kowbojskim stylem: kapeluszami i kraciastymi flanelowymi koszulami), którzy okrzyknęli się obywatelskim ruchem i przyjęli nazwę Obywatele za Wolnością Konstytucyjną (Citizens for Constitutional Freedom), walczy o zwrot ziemi zabranej Indianom w XIX wieku.
Sęk w tym, że kowboje prowadzeni przez Bundy’ego wcale nie Indian mieli na myśli, mówiąc o „mieszkańcach Oregonu”. Bundy mieni się obrońcą „biednych białych”. Bo wedle (nie)wiedzy Bundy’ego, historia hrabstwa Harney zaczęła się w latach 70. XIX wieku, gdy przybyli tu hodowcy bydła i – jak mówi – wprowadzili cywilizację. Bundy nie chce wiedzieć, że wcześniej, od tysięcy lat, żyli tu Indianie. Albo że hiszpańscy odkrywcy byli tu już w XVI wieku, a potem francuscy traperzy i angielscy żołnierze – zaś amerykańscy osadnicy przyszli na końcu.
Albo że, tak naprawdę, hodowcy bydła nie byli biednymi osadnikami, którzy wyrwali naturze i Indianom dzikie tereny, by ciężką pracą uczynić je sobie poddanymi, lecz baronami bydła, finansowanymi przez bogaczy z Kalifornii, którzy z ziem „wyczyszczonych” już z Indian przez rząd federalny wyparli słabszych od siebie osadników i mniejszych hodowców.
Wielkie korporacje zajmujące się hodowlą bydła miały zapewniony zbyt dla swego mięsa dzięki budowanym przez rząd szlakom kolejowym. Taka była historia tego zakątka Ameryki: usuwanie pierwotnych mieszkańców, fizyczne oraz z pamięci, a także rozwój korporacyjnego kapitalizmu. A historia Hammondów nie ma z tymi procesami nic wspólnego: przybyli tu później. Nie prosili zresztą Bundy’ego o pomoc.
Ale dla niego nie miało to znaczenia, bo on walczy ze wspólnym wrogiem „biednych białych” wszędzie, gdzie tylko może. Z tyranem, którego sobie sam wymyślił, czyli rządem federalnym. A konkretnie z administracją Obamy.

• Pajuci i „kowboje”

Ammon Bundy pochodzi z Nevady, gdzie dwa lata wcześniej od swego ojca, Clivena Bundy’ego, uczył się walki z wrogiem ludzi „wolnych i przedsiębiorczych”. Bundy’owie mianowicie wypasali nielegalnie bydło na ziemiach federalnych, nie płacąc za to nawet podatku. Gdy państwo próbowało przejąć ich stado, stawili opór. Cliven Bundy i paru jego zwolenników zostało aresztowanych dopiero dwa lata po tych zdarzeniach. Ich proces odbędzie się w 2017 r. Wśród oskarżonych jest niejaki Gerald DeLemus z New Hampshire, jeden z szefów powołanej przez Donalda Trumpa Koalicji Weteranów „Trump na Prezydenta”. Żona DeLemusa, Susan DeLemus, jest republikańską kongresmenką z New Hampshire.
Ciekawe, czy Ammon Bundy, którego z Oregonem nic nie łączy, pamięta, że także jego farma w Nevadzie leży na byłej ziemi Indian Pajutów?
Jednak siłowe przejmowanie ziem należących do rządu i opór wobec przedstawicieli prawa stawiany przez „zwykłych ludzi” zyskiwały poklask republikańskich polityków tylko do czasu: do momentu, gdy Bundy oświadczył, że lepiej by było, aby „Murzyni byli niewolnikami, niż pobierali rządowe zasiłki”. Nawet dla uszu konserwatywnych polityków zabrzmiało to zbyt mocno.
Wróćmy do Oregonu. Przywódczyni Pajutów z Burns, Charlotte Rodrique, przypominała na początku 2016 r., że Malheur to „święta ziemia” jej ludu, z której jej przodkowie zostali siłą wygnani 150 lat temu, i że dziś Indian łączą z władzami federalnymi z grubsza dobre stosunki. Federalne Biuro Zarządzania Ziemią dba o to miejsce, chroni tubylcze artefakty jak rysunki naskalne. Pajuci odwiedzają to miejsce całymi rodzinami, poznając ziemię, z której się wywodzą. Przywódcy plemienni mówią jednak, że zarząd parku stawia Indianom przeszkody, kiedy ci usiłują łowić tu ryby albo polować na wapiti. W przeszłości tu znajdowały się ich zimowe obozowiska.
Nic dziwnego, że Indianie ze zdumieniem i oburzeniem obserwują poczynania Bundy’ego i jego kolegów, którzy w imieniu „ludu” deklarują odebranie ziemi od „tyrana”, czyli rządu federalnego USA. Rodrique pozwoliła sobie na ironiczny komentarz, gdy usłyszała, że zabarykadowani w budynkach rządowych „kowboje” proszą o pomoc. „Gdyby to Pajuci przeprowadzili okupację, nie musielibyśmy prosić innych o dostarczanie nam jedzenia i ciepłych skarpet na zimę. Wystarczyłyby nam korzonki i jagody, a futro królicze jest niezwykle ciepłe”.
Co ciekawe, barykady skrajnie prawicowych „obrońców ludu” nie były szczelne. Na początku „kowboje” wychodzili i wchodzili do okupowanych budynków, gdy tylko chcieli, niezatrzymywani przez policję. Zostali zaaresztowani dopiero po 41 dniach od zajęcia budynków parku, w lutym 2016 r. Pod koniec października sąd, ku oburzeniu Indian, oddalił oskarżenia o nielegalne zajęcie rządowych budynków. Pajuci, w styczniu 2016 r. obserwujący bierne zachowanie policji, pytali teraz, jak by reagowała, gdyby to Indianie zajęli siłą rządowe mienie.

• Siuksowie kontra ropociąg

Odpowiedzi poniekąd udzielili strażnicy prawa w Dakocie Północnej – dokąd mknie dalej nasz skoczek – w listopadzie 2016 r. Polewali oni zimną wodą pod ciśnieniem, przy minusowej temperaturze, Siuksów z rezerwatu Standing Rock. Tego samego, w którym pod koniec XIX wieku zamordowany został słynny szaman Siedzący Byk. Co zrobili Siuksowie? Zgromadzeni we wzniesionych na szybko obozach między rezerwatem a miejscem budowy, protestują przeciw ropociągowi Dakota Access Pipeline, który miałby przechodzić przy północnej granicy ich rezerwatu i przebiegać pod jeziorem Oahe na rzece Missouri, będącej głównym źródłem wody dla Siuksów.
Indianie boją się zanieczyszczenia środowiska, a także naruszenia ziemi, w której, jak mówią, leżą kości ich przodków. Energy Transfer Partners (ETP) – teksańska firma, która buduje liczący 1800 km rurociąg – chce przesyłać nim prawie pół miliona baryłek ropy dziennie z Dakoty Północnej do Illinois, skąd rozprowadzana byłaby już istniejącymi rurociągami po całej Ameryce. Inwestycja warta jest niemal 4 mld dolarów.
Protestujących Siuksów wspiera wiele innych grup indiańskich w USA, a także Majowie z Gwatemali, Maorysi z Nowej Zelandii i Zulusi z Kenii. Na miejscu są ekolodzy, przekonani – tak jak Siuksowie – że nawet mały wyciek z rury położonej pod Missouri spowodowałby katastrofalne zanieczyszczenie wody. Indianiści z całego świata, w tym z Polski, każdego dnia przekazują sobie na portalach społecznościowych informacje i filmy ze starć z policją i ochroniarzami ropociągu, którzy nie tylko oblewają protestujących wodą, ale strzelają też do nich kauczukowymi kulami i traktują gazem pieprzowym. Kilkuset Indian trafiło do aresztu.
W reakcji na te działania na początku grudnia 2016 r. protestujących wsparło dwa tysiące amerykańskich weteranów wojennych, zjeżdżając do ich obozu. Zarówno na miejscu, w obozie protestujących, jak też w Seattle, Waszyngtonie i 300 innych miastach demonstrowały w ich sprawie tysiące Amerykanów, w tym znani artyści, m.in. Neil Young, Robert Redford, Ben Affleck, Leonardo DiCaprio, Susan Sarandon, Mark Ruffalo, Alicia Keys, Joan Baez. Odwiedził ich Bernie Sanders, niedoszły kandydat Demokratów na prezydenta, który apelował do Baracka Obamy, aby ogłosił Standing Rock „pomnikiem narodowym” (są nimi np. Wielki Kanion i Ellis Island ze Statuą Wolności), co by wzmocniło ochronę federalną nad tym obszarem.

• Trump wkracza na scenę

We wrześniu 2016 r. administracja Obamy zleciła Korpusowi Inżynieryjnemu Armii USA – federalnej instytucji władającej terenem, na którym rozgrywa się konflikt – aby ponownie przeanalizował wydaną wcześniej zgodę na przeprowadzenie rury pod Oahe Lake.
4 grudnia – na dzień przed upływem ultimatum, które sam Korpus postawił protestującym, by zlikwidowali obozowisko – nastąpił cud. Korpus oświadczył, że nie pozwala na kontynuowanie budowy ukończonego już w 90 proc. ropociągu, i że rurę należy poprowadzić w innym miejscu, z dala od siedzib Indian. W tym celu potrzebne są nowe ekspertyzy prawne oraz konsultacje środowiskowe i społeczne.
Energy Transfer Partners nie ma zamiaru się pogodzić z tą decyzją i zapewne będzie walczyć w sądach o odrzucenie decyzji Korpusu. Liczy też na uchylenie jego decyzji po objęciu urzędu prezydenta przez Trumpa.
O ile administracja Obamy nalegała, żeby ETP wstrzymało się z budową, trudno wyobrazić sobie, aby Trump – biznesmen nienawidzący mniejszości etnicznych i w ogóle słabszych – stanął po stronie Indian. Zapowiedział już, że uruchomi zablokowaną przez Obamę ze względów ekologicznych podobną inwestycję Keystone Pipeline z Alberty do Nebraski. A po grudniowej decyzji Korpusu orzekł, że „przyjrzy się” decyzji administracji Obamy, i że jest zwolennikiem jak najszybszego ukończenia budowy ropociągu, gdyż „jest to w interesie Amerykanów”.
Z pewnością jest to w interesie samego Trumpa, bo tak się składa, że nowy prezydent USA jest właścicielem części akcji firmy Energy Transfer Partners. Szef ETP, który zresztą wpłacił pieniądze na kampanię Trumpa, a po jego zwycięstwie dołożył na Narodowy Komitet Republikanów, już po wyborach przyznał, że liczy na wsparcie nowej administracji.
Doradcy Trumpa zapowiadają, że jednym z pierwszych celów jego ataku po zaprzysiężeniu w styczniu 2017 r. będzie „Ustawa o czystej wodzie” („Clean Water Act”), na której opiera się polityka ekologiczna USA, i na którą powołują się krytycy ropociągu. Zaś Paul Ryan, szef Republikanów w Kongresie, komentując grudniową decyzję Korpusu Inżynieryjnego, napisał na Twitterze: „Oto wielki rząd podjął decyzję w najgorszym możliwym stylu”.

• Kasynowy biznes

Z Zachodu nasz konik wykonuje teraz długi skok na Wschodnie Wybrzeże USA.
Prezydent-elekt nie lubi Indian – chyba że może z nimi ubić interes. Trump jest właścicielem kilku kasyn w Atlantic City i do 1988 r., gdy uchwalono ustawę zezwalającą Indianom na prowadzenie kasyn, mógł się czuć panem Wschodniego Wybrzeża, jeśli idzie o rynek hazardowy. Jednak po 1988 r. wszystko się zmieniło. W ciągu paru lat w Connecticut wyrosło największe na półkuli zachodniej kasyno, prowadzone przez tamtejszych Indian – Pekotów.
Zdenerwowany milioner – w tym czasie jego kasynom w Atlantic City, po złotych latach 80. XX wieku, groziło bankructwo – walcząc z niespodziewanym rywalem zagrał, jak to on, brudno: „informując” właściwą komisję Kongresu USA, że Pekoci nawet nie wyglądają na Indian. Co miało sugerować, że nie mają prawa jako plemię prowadzić kasyna. Trump cynicznie odwołał się do stereotypów na temat tubylczych mieszkańców USA, których większość Amerykanów zna głównie z westernów. Niektórzy dzisiejsi Pekoci, od pokoleń mieszający się z czarnymi Amerykanami, w istocie różnią się wyglądem od swych filmowych „kuzynów”.
„Dzięki Bogu, mieszkańcy tego kraju nie otrzymują przynależnych im praw w zależności od tego, czy zdadzą pański test na wygląd” – odparł wtedy kongresman George Martinez, przewodniczący komisji. Gdy kilka lat później Trump próbował uruchomić wspólny kasynowy biznes z Paucatuckami (spokrewnionymi z Pekotami), ich wygląd już mu nie przeszkadzał. Ale ze wspólnego przedsięwzięcia nic nie wyszło, bo wśród decydentów po stronie indiańskiej byli tacy, którzy pamiętali rasistowskie uwagi Trumpa.
Tymczasem w 2000 r. władze stanu Nowy Jork wpadły na szatański pomysł, jak wykorzystać zamieszkujących tam Irokezów do upieczenia dwóch pieczeni na jednym ogniu: oddalenia ciągnących się od kilkudziesięciu lat roszczeń Irokezów do odebranych im tam nielegalnie terytoriów – i jednoczesnego ożywienia załamującej się gospodarki stanu, co stało się tym bardziej pilne po zamachach na World Trade Center we wrześniu 2001 r.
Otóż w zamian za zrzeczenie się roszczeń do ziemi niektóre odłamy Irokezów otrzymałyby prawo zbudowania kilku kasyn w malowniczych górach Catskill, ulubionym miejscu wypoczynku mieszkańców Nowego Jorku. A zgodnie ze wspomnianą ustawą z 1988 r., regulującą hazard prowadzony przez Indian („Indian Gaming Regulatory Act”), musieliby oni oddawać lwią część zarobionych pieniędzy rządowi stanowemu. Innymi słowy, stan zarobiłby na Indianach podwójnie: nie tylko nie musiałby wypłacać już zasądzonych milionów dolarów odszkodowań za ziemię, ale wyciągnąłby od plemion kolejne miliony.

• Donald kontra Mohawkowie

Co ma do tego wszystkiego Donald Trump? Oto w 2000 r. nieznana nikomu organizacja New York Institute for Law and Society, przedstawiająca się jako oddolny ruch obywatelski dbający o dobro amerykańskich rodzin i przestrzeganie konstytucji, zasypała lokalne i ogólnokrajowe media (w tym dziennik „New York Times”) reklamami, w których opisywano już istniejące na północy stanu indiańskie kasyno jako miejsce, w którym szerzy się zorganizowana przestępczość i handel narkotykami.
Mohawkowie – odłam Irokezów i właściciele tego kasyna – byli poważnymi kandydatami do budowy nowego salonu gry w Catskill. Reklamy, przedstawiające np. strzykawki i działki kokainy, pytały: „Czy chcesz kogoś takiego za sąsiada?”.
Jak się okazało, organizacja była fikcyjna, a stał za nią nie kto inny jak Trump. Zatroskane rodziny, które rzekomo sfinansowały antyindiańską kampanię, nigdy nie istniały – pieniądze na nią wyłożył Trump, który sam miał chrapkę na budowę domu gier blisko metropolii. Gdy wykryto przekręt, hochsztapler musiał zapłacić wysoką karę i sfinansować kolejną kampanię w mediach, w której przepraszał za oszustwo.
Trump próbował szczęścia z Indianami w różnych miejscach. Albo mu odmawiali, albo, jak w przypadku 29 Palms Band of Mission Indians (niewielkiej grupki z Coachella w Kalifornii), zrywali kontrakt przed czasem, bo współpraca z nim okazywała się nieopłacalna.
Zaś jeśli chodzi o irokeskie kasyna w Catskill: nic z tego nie będzie, podobnie jak z zadośćuczynienia Irokezom za wyłudzone od nich ziemie. Kasyno w Catskill ostatecznie zbuduje ktoś inny: władze stanu wybrały firmę, w której większość udziałów ma potentat na rynku hazardowym z Malezji, który zresztą kiedyś współpracował z Mohawkami.
A teraz nasz skoczek mknie na południe...

• Przedzielić dom na pół

„Po moim trupie” – tak skwitował plany prezydenta elekta, aby zbudować mur na granicy z Meksykiem, Verlon Jose, wódz Indian Tohono O’odham (Ludzie Pustyni) z Arizony, zamieszkujących w trzecim co do wielkości rezerwacie USA, na południe od Phoenix.
Granica rezerwatu przebiega przez 75 mil wzdłuż granicy między Arizoną a meksykańską Sonorą. Członkowie tego ludu żyją również po meksykańskiej stronie granicy i każdego dnia trwa nieustanny ruch w obie strony: wizyty u lekarza, rodzinne spotkania, wspólne ceremonie. Verlon Jose grozi Trumpowi „drugim Standing Rock”.
Rezerwat Tohono O’odham leży w Tucson Sector, czyli wyznaczonym przez straż graniczną obszarze obejmującym prawie całą południową granicę Arizony (422 km) – to tu odbywa się przemyt narkotyków na ogromną skalę. Indianie są regularnie zastraszani przez patrole graniczne, które zatrzymują i deportują członków plemienia oraz konfiskują ich mienie. Mimo to Tohono O’odham współpracują z władzami w walce z przemytnikami narkotyków. Piętnastoosobowa grupka indiańskich agentów o nazwie Tropiące Wilki (Shadow Wolves) od 2006 r. przechwyciła 31 tys. funtów marihuany, wytropiła i zaaresztowała 43 przemytników, skonfiskowała 16 samochodów.
„A więc przyjdę do twojego domu i postawię ścianę dokładnie pośrodku. Jak się będziesz czuł?” – pyta retorycznie Verlon Jose. Dalej mówi: „Ta ziemia jest dla nas źródłem pożywienia, jest źródłem naszego zdrowia, jest naszą szkołą i uniwersytetem. Nasze święte miejsca są w Meksyku, nasze ceremonie odprawiamy w miejscu nazywanym dziś Meksykiem. Granica jest dla nas tylko wyobrażoną linią”.

• W starych rolach

I długi skok z powrotem na zachód...
Vittorio Zucconi – włoski pisarz, autor książki o Szalonym Koniu – w emocjonalnym komentarzu we włoskim dzienniku „La Repubblica” pisał we wrześniu 2016 r. o „ostatniej walce Siuksów” przeciw nowym „żelaznym koniom” i przeciw panoszącym się „wašíčiu”, czyli obcym – bladym twarzom, którzy „zjadają mięso i zostawiają tylko kości”.
„Bezużyteczna suwerenność” – pisał Zucconi – zagwarantowana Siuksom XIX-wiecznymi traktatami, „kolejny raz zostaje pogwałcona w imię wielkich interesów ekonomicznych, które nie przyniosą żadnego zysku mieszkańcom sprofanowanych ziem. Złota kopalina, która już ściągnęła nowych osadników na pogranicze, popłynie arteriami Ropociągu Dakota i zgniecie lud Siuksów”. Tak jak żółte złoto zgniotło ich przodków 150 lat temu. Kiedyś „żelazny koń” przybył tu ze wschodu, by podbić tę krainę. Teraz, gdy jest dawno podbita, w odwrotną stronę popłynie ropa. A indiańscy wojownicy na koniach, jak ich przodkowie, podejmą jeszcze jedną czy dwie próby oporu, zanim przegrają. „Wiedzą, że nie mają szans wygrać, ale nie mogą się poddać” – kończył patetycznie Zucconi.
Włoski pisarz ma rację, a jego patos jest jak najbardziej na miejscu. Ani biali kapitaliści, ani Siuksowie od pokoleń nie mogą wyjść ze swoich ról: zdobywców i ofiar, wyzyskiwaczy i obrońców ziemi.
Standing Rock należy do najbiedniejszych miejsc w USA, z 86-procentowym bezrobociem, z niemal połową mieszkańców żyjących poniżej granicy ubóstwa. Bezdomność, brak prądu w domach, gangi młodzieżowe, alkoholizm, samobójstwa nastolatków – to tu codzienność. Podobnie jak w innych rezerwatach Siuksów w Dakocie: Cheyenne River, Pine Ridge, Rosebud. Indianie są bezradni: duże miasta, gdzie można znaleźć pracę, leżą zbyt daleko, a uprawa bydła czy praca w niewielkich plemiennych kasynach albo w plemiennej administracji dają utrzymanie niewielu.
Wielka gorączka złota w XIX wieku odebrała Siuksom ich święte Czarne Góry – na wydobyciu skorzystali wtedy biali osadnicy, nie Indianie. Jeśli Trump cofnie decyzję administracji Obamy, podobnie będzie teraz: ropociąg zostanie zbudowany pod ich nosem, zagrażając ich zdrowiu, a zyski będą ciągnąć wielcy biali kapitaliści.
Podczas gdy skrajna prawica opowiada swoją legendę o „tyranii” rządu federalnego i oporze biednych białych ludzi (złączonych osobliwym sojuszem z bogatymi rasistami jak Trump), Siuksowie, Pajuci, Mohawkowie, Tohono O’odham i parę setek innych grup tubylczych w USA niezłomnie walczą o zachowanie resztek suwerenności, gwarantowanej traktatami z rządem USA.
Kruchej suwerenności, bo indiańska ziemia przecież nie należy w pełni do Indian – Kongres USA przyznał sobie prawo zerwania każdego traktatu z Indianami. A władzę w kraju przejmują właśnie ci, którzy uważają, iż Ameryka to nie jest kraj dla słabych ludzi. ©

• BARTOSZ HLEBOWICZ jest antropologiem-indianistą, autorem książki o współczesnych Indianach Wschodniego Wybrzeża USA, „Odnaleźć nasze prawdziwe ścieżki”. Mieszka we Florencji.

źródło: https://www.tygodnikpowszechny.pl/w-kraju-indian-wrze-146242

WORLD CUP BITCOIN BETTING PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1,000 EUROS FIRST DEPOSIT BONUS EXCLUSIVE BONUS CONDITIONS ALL SPORTS AND MARKETS
تعزيز HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
مكافأة رياضية 1000 يورو منحة إيداع من الدرجة الأولى شروط مكافأة حصرية جميع الألعاب الرياضية والأسواق
DUN BITCOIN CUP WORLD HALKBET PROMOSI
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS SPORT 1,000 EUROS BONUS DEPOSIT PERTAMA SYARAT-SYARAT BONUS EKSKLUSIF SEMUA SUKAN DAN PASARAN
ЗАЛАГАНЕ НА СВЕТОВНИЯ КУК ПРОМОЦИЯ ХАЛКБЕТ
https://www.halkbetpromo.com/btc
СПОРТ БОНУС Първоначален бонус за депозит от 1 000 евро ЕКСКЛУЗИВНИ УСЛОВИЯ НА БОНУС ВСИЧКИ СПОРТ И ПАЗАРИ
KATEGORIE NA SÍTĚ SVĚTOVÉ POHÁRY PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1.000 EUROS PRVNÍ BONUS VKLADU EXCLUSIVE BONUS PODMÍNKY VŠECHNY SPORT A TRHY
SVJETSKI KUPA BITCOIN BETING PROMOCIJA HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1.000 EURO PRVI BONUS ZA DEPOZIT EXCLUSIVE BONUS CONDITIONS SVI SPORTSKI I TRŽIŠTA
მსოფლიო კუპ ბიცოკინ ბეთინგი PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
სპორტი ბონუსი 1000 ევროს პირველი დეპოზიტი ბონუსი ექსკლუზიური ბონუს პირობები ყველა სპორტი და მარკეტი
World Cup BITCOIN BETTING PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS NG SPORT 1,000 EUROS FIRST BONUS DEPOSITO MGA KONDISYON NG EKSKLUSIBONG BONUS LAHAT NG MGA SPORTS AT MARKET
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
ΑΓΟΡΑ ΣΠΟΡ ΠΡΩΤΟ ΜΠΟΝΟΥΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ 1.000 ΕΥΡΩ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ BONUS ΟΛΑ ΣΠΟΡ ΚΑΙ ΑΓΟΡΕΣ
PASAULES KUĢU BITKOŅU PĀRKĀPŠANA PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORTA BONUS 1000 EURO PIRMAIS NOGULDĪJUMU BONUS IZŅĒMUMA APSTIPRINĀŠANAS NOSACĪJUMI VISI SPORTS UN TIRGI
PASAULIO CUP BITCOIN BETING PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORTO BONAS 1000 EURO PIRMOJO INDĖLIŲ BONAS IŠSKIRTINOS BONUS SĄLYGOS VISI SPORTAS IR RINKOS
برگزاری جام جهانی CUP تقویم تبلیغاتی
https://www.halkbetpromo.com/btc
پاداش SPORT 1000 یورو اولین وظیفه ی نقدی شرایط پاداش منحصر به فرد همه SPORT ها و بازارها
WORLD CUP БИТКОИН СОҢҒЫ PROMOTION ХАЛКБЕТ
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1000 EUROS БІРІНШІ ДЕПОЗИТТІ БОНУС ЭКСПЛИЗИВТІ БОНУС ШАРТТАРЫ БАРЛЫҚ СПОРТ ЖӘНЕ НАРЫҚТАР
BETTING DO COPO DO MUNDO BITCOIN PROMOÇÃO HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
BÔNUS DE ESPORTE 1.000 EUROS PRIMEIRO BÔNUS DE DEPÓSITO CONDIÇÕES BONIFICADAS EXCLUSIVAS TODOS OS ESPORTES E MERCADOS
DÜNYA KUPASI BITCOIN BETTING PROMOSYON HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPOR BONUSU 1.000 EUROS İLK DEPOZİT BONUSU ÖZEL BONUS KOŞULLARI TÜM SPOR VE PAZARLAR
世界杯BITCOIN BETTING 促销HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
体育奖金 1000欧元的第一笔存款奖金 独家奖励条件 所有运动和市场
THẾ GIỚI BIT BITCOIN BETTING KHUYẾN MÃI HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
NGÂN HÀNG THỂ THAO Tiền thưởng TIỀN TIỀN ĐẦU TIÊN 1000 EUROS ĐIỀU KIỆN THƯỞNG ĐỘC QUYỀN TẤT CẢ THỂ THAO VÀ THỊ TRƯỜNG
PACIRE DE BITCOIN PENTRU CUPRINS PROMOȚIE HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1.000 EURO BONUS DE DEPOZIT PRIM CONDIȚIILE BONUSULUI EXCLUSIV TOATE SPORTILE SI PIETE
СБЕРЕЖЕНИЕ МИРОВОЙ КУБЫ ПРОМОТИРОВАНИЕ HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
СПОРТИВНЫЙ БОНУС 1,000 EUROS ПЕРВЫЙ ДЕПОЗИТНЫЙ БОНУС ЭКСКЛЮЗИВНЫЕ УСЛОВИЯ БОНУСА ВСЕ СПОРТ И РЫНКИ
SCOMMESSE BITCOIN DELLA COPPA DEL MONDO PROMOZIONE HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS SPORTIVO 1.000 EURO PRIMO DEPOSITO BONUS CONDIZIONI BONUS ESCLUSIVE TUTTI GLI SPORT EI MERCATI
WORLD CUP BITCOIN BETTING HALKBET PROMOCJI
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS SPORTOWY BONUS PIERWSZY DEPOZYT ​​1000 EURO WYŁĄCZNE WARUNKI BONUSOWE WSZYSTKIE SPORTY I RYNKI
СВЕТСКИ КУП БИТКОИН БЕТТИНГ ПРОМОЦИЈА ХАЛКБЕТ
https://www.halkbetpromo.com/btc
СПОРТ БОНУС 1.000 ЕУРО ПРВИ ДЕПОЗИТНИ БОНУС ЕКСКЛУЗИВНИ УСЛОВИ БОНУСА СВИ СПОРТОВИ И ТРЖИШТА
BETCOIN PËR BOTONIN E WORLD CUP PROMOVIMI HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPONSOR BONUS 1.000 EURO BONUS E PARA DEPOZITËS KUSHTE EKSKLUZIVE TË BONUS TË GJITHA SPORTE DHE TREGJET

worldcup

russia2018

soccer

football

bitcoin

casino

casinoonline

bet

betting

onlinecasinobonus

onlinecasinogames

bitcoincasino

onlinebetting

sportsbetting

livebet

odds

bonus

rusya2018

dünyakupası2018

руссиа2018

соццер

Фудбал

битцоин

цасино

цасиноонлине

опклада

беттинг

онлинецасинобонус

онлинецасиногамес

битцоинцасино

онлинебеттинг

Спортскоклађење

ливебет

оддс

бонус

kasyno

Zakład

zakłady

كأسالعالم

كرةالقدم

كرةالقدم

كازينو

رهان

المراهناتالرياضية

علاوة

جامجهانی

فوتبال

بیتکوین

شرط

جایزه

футбол

世界杯

足球

赌场

赌注

მსოფლიოთასი

ფუტბოლი

კასინო

καζίνο

στοίχημα

월드컵

축구

내기

도박

bituīns

казино

Futbol

WORLD CUP BITCOIN BETTING PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1,000 EUROS FIRST DEPOSIT BONUS EXCLUSIVE BONUS CONDITIONS ALL SPORTS AND MARKETS
تعزيز HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
مكافأة رياضية 1000 يورو منحة إيداع من الدرجة الأولى شروط مكافأة حصرية جميع الألعاب الرياضية والأسواق
DUN BITCOIN CUP WORLD HALKBET PROMOSI
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS SPORT 1,000 EUROS BONUS DEPOSIT PERTAMA SYARAT-SYARAT BONUS EKSKLUSIF SEMUA SUKAN DAN PASARAN
ЗАЛАГАНЕ НА СВЕТОВНИЯ КУК ПРОМОЦИЯ ХАЛКБЕТ
https://www.halkbetpromo.com/btc
СПОРТ БОНУС Първоначален бонус за депозит от 1 000 евро ЕКСКЛУЗИВНИ УСЛОВИЯ НА БОНУС ВСИЧКИ СПОРТ И ПАЗАРИ
KATEGORIE NA SÍTĚ SVĚTOVÉ POHÁRY PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1.000 EUROS PRVNÍ BONUS VKLADU EXCLUSIVE BONUS PODMÍNKY VŠECHNY SPORT A TRHY
SVJETSKI KUPA BITCOIN BETING PROMOCIJA HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1.000 EURO PRVI BONUS ZA DEPOZIT EXCLUSIVE BONUS CONDITIONS SVI SPORTSKI I TRŽIŠTA
მსოფლიო კუპ ბიცოკინ ბეთინგი PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
სპორტი ბონუსი 1000 ევროს პირველი დეპოზიტი ბონუსი ექსკლუზიური ბონუს პირობები ყველა სპორტი და მარკეტი
World Cup BITCOIN BETTING PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS NG SPORT 1,000 EUROS FIRST BONUS DEPOSITO MGA KONDISYON NG EKSKLUSIBONG BONUS LAHAT NG MGA SPORTS AT MARKET
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
ΑΓΟΡΑ ΣΠΟΡ ΠΡΩΤΟ ΜΠΟΝΟΥΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ 1.000 ΕΥΡΩ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ BONUS ΟΛΑ ΣΠΟΡ ΚΑΙ ΑΓΟΡΕΣ
PASAULES KUĢU BITKOŅU PĀRKĀPŠANA PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORTA BONUS 1000 EURO PIRMAIS NOGULDĪJUMU BONUS IZŅĒMUMA APSTIPRINĀŠANAS NOSACĪJUMI VISI SPORTS UN TIRGI
PASAULIO CUP BITCOIN BETING PROMOTION HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORTO BONAS 1000 EURO PIRMOJO INDĖLIŲ BONAS IŠSKIRTINOS BONUS SĄLYGOS VISI SPORTAS IR RINKOS
برگزاری جام جهانی CUP تقویم تبلیغاتی
https://www.halkbetpromo.com/btc
پاداش SPORT 1000 یورو اولین وظیفه ی نقدی شرایط پاداش منحصر به فرد همه SPORT ها و بازارها
WORLD CUP БИТКОИН СОҢҒЫ PROMOTION ХАЛКБЕТ
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1000 EUROS БІРІНШІ ДЕПОЗИТТІ БОНУС ЭКСПЛИЗИВТІ БОНУС ШАРТТАРЫ БАРЛЫҚ СПОРТ ЖӘНЕ НАРЫҚТАР
BETTING DO COPO DO MUNDO BITCOIN PROMOÇÃO HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
BÔNUS DE ESPORTE 1.000 EUROS PRIMEIRO BÔNUS DE DEPÓSITO CONDIÇÕES BONIFICADAS EXCLUSIVAS TODOS OS ESPORTES E MERCADOS
DÜNYA KUPASI BITCOIN BETTING PROMOSYON HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPOR BONUSU 1.000 EUROS İLK DEPOZİT BONUSU ÖZEL BONUS KOŞULLARI TÜM SPOR VE PAZARLAR
世界杯BITCOIN BETTING 促销HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
体育奖金 1000欧元的第一笔存款奖金 独家奖励条件 所有运动和市场
THẾ GIỚI BIT BITCOIN BETTING KHUYẾN MÃI HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
NGÂN HÀNG THỂ THAO Tiền thưởng TIỀN TIỀN ĐẦU TIÊN 1000 EUROS ĐIỀU KIỆN THƯỞNG ĐỘC QUYỀN TẤT CẢ THỂ THAO VÀ THỊ TRƯỜNG
PACIRE DE BITCOIN PENTRU CUPRINS PROMOȚIE HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPORT BONUS 1.000 EURO BONUS DE DEPOZIT PRIM CONDIȚIILE BONUSULUI EXCLUSIV TOATE SPORTILE SI PIETE
СБЕРЕЖЕНИЕ МИРОВОЙ КУБЫ ПРОМОТИРОВАНИЕ HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
СПОРТИВНЫЙ БОНУС 1,000 EUROS ПЕРВЫЙ ДЕПОЗИТНЫЙ БОНУС ЭКСКЛЮЗИВНЫЕ УСЛОВИЯ БОНУСА ВСЕ СПОРТ И РЫНКИ
SCOMMESSE BITCOIN DELLA COPPA DEL MONDO PROMOZIONE HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS SPORTIVO 1.000 EURO PRIMO DEPOSITO BONUS CONDIZIONI BONUS ESCLUSIVE TUTTI GLI SPORT EI MERCATI
WORLD CUP BITCOIN BETTING HALKBET PROMOCJI
https://www.halkbetpromo.com/btc
BONUS SPORTOWY BONUS PIERWSZY DEPOZYT ​​1000 EURO WYŁĄCZNE WARUNKI BONUSOWE WSZYSTKIE SPORTY I RYNKI
СВЕТСКИ КУП БИТКОИН БЕТТИНГ ПРОМОЦИЈА ХАЛКБЕТ
https://www.halkbetpromo.com/btc
СПОРТ БОНУС 1.000 ЕУРО ПРВИ ДЕПОЗИТНИ БОНУС ЕКСКЛУЗИВНИ УСЛОВИ БОНУСА СВИ СПОРТОВИ И ТРЖИШТА
BETCOIN PËR BOTONIN E WORLD CUP PROMOVIMI HALKBET
https://www.halkbetpromo.com/btc
SPONSOR BONUS 1.000 EURO BONUS E PARA DEPOZITËS KUSHTE EKSKLUZIVE TË BONUS TË GJITHA SPORTE DHE TREGJET

worldcup

russia2018

soccer

football

bitcoin

ビットコイン

比特币

ביטקוין

बिटकॉइन

بتكوين

БиткоИн

casino

casinoonline

bet

betting

onlinecasinobonus

onlinecasinogames

bitcoincasino

onlinebetting

sportsbetting

livebet

odds

bonus

rusya2018

dünyakupası2018

Фудбал

беттинг

бонус

kasyno

Zakład

zakłady

كأسالعالم

كرةالقدم

كرةالقدم

كازينو

رهان

علاوة

جامجهانی

فوتبال

بیتکوین

شرط

جایزه

футбол

世界杯

足球

赌场

赌注

მსოფლიოთასი

καζίνο

στοίχημα

월드컵

축구

내기

도박

казино

Futbol

كَازِينُو

cassino

赌场

kockarnica

kasino

casinò

カジノ

카지노

cazinou

บ่อนการพนัน

kumarhane

sòngbạc

رِهان

aposta

赌

oklada

sázka

væddemål

weddenschap

pari

Wette

scommessa

賭け

내기

veddemål

pariu

пари

apuesta

การพนัน

bahis

ставка

vụcácược